คลอดก่อนกำหนด เรื่องเสี่ยงแม่ลูก

การตั้งครรภ์หนึ่งครั้งใช้เวลานานเท่าไหร่? หลายคนคงตอบว่า 9 เดือน ซึ่งในทางการแพทย์จะนับเป็นสัปดาห์คือ 40 สัปดาห์ และทางการแพทย์ก็ให้นิยามการเจ็บครรภ์คลอดครบกำหนด โดยจะนับตั้งแต่ 37 สัปดาห์ เป็นต้นไป ฉะนั้นการเจ็บครรภ์ก่อน 37 สัปดาห์ จึงเรียกว่า เจ็บครรภ์ก่อนกำหนด เป็นภาวะที่คุณแม่ต้องระมัดระวังสุขภาพให้มาก เพราะอะไรต้องติดตามอ่านรายละเอียด

ทำไม เจ็บครรภ์ก่อนกำหนด

การเจ็บครรภ์ก่อนกำหนดสามารถเกิดขึ้นได้กับแม่ตั้งครรภ์ทุกราย และคุณแม่ที่มีความเสี่ยงจะเกิดภาวะดังกล่าว ได้แก่ ตั้งครรภ์แฝด มีประวัติเกิดคลอดบุตรก่อนกำหนด มีพยาธิสภาพที่มดลูก เช่น มีเนื้องอกมดลูกขณะตั้งครรภ์ นอกจากปัจจัยเหล่านี้แล้ว ส่วนใหญ่ภาวะการเจ็บครรภ์ก่อนกำหนด จะเกิดจากพฤติกรรมของแม่ตั้งครรภ์เองด้วยไม่ว่าจะเป็นการทำงานหนัก ไม่ทันระมัดระวังตัวเอง คุณแม่จึงควรหลีกเลี่ยงการสะเทือนทุกรูปแบบ

สำหรับอาการเจ็บครรภ์ก่อนกำหนด คุณแม่จะรู้สึกว่า มีอาการหน่วงลงท้องน้อย มดลูกมีการแข็งตัว ทำให้หน้าท้องมีการแข็งตัวเป็นระยะๆ บางรายมีมูกปนเลือดออกมาด้วย เมื่อมีอาการเหล่านี้ก่อนกำหนดคลอด จึงควรรีบมาพบคุณหมอ เพื่อรับการตรวจวินิจฉัยโดยด่วน ซึ่งหากเกิดภาวะเจ็บครรภ์ก่อนกำหนดจริง อาจจำเป็นต้องได้รับการดูแลรักษาอย่างถูกต้อง

การดูแล 

คุณหมอจะประเมินความรุนแรงของการเจ็บครรภ์ก่อนกำหนด โดยดูจากอายุครรภ์ การตรวจประเมินปากมดลูกและการใช้เครื่องมือเพื่อประเมินการหดรัดตัวของมดลูก ซึ่งแนวทางการรักษาของหมอจะพยายามยับยั้งการหดรัดตัวของมดลูกเพื่อยืดระยะเวลาการตั้งครรภ์ออกไปให้จนถึงครบกำหนดคลอด โดยจะใช้เครื่องมือที่เรียกว่า NST (Non stress test) ซึ่งเป็นการติดสายรัดที่บริเวณหน้าท้องมีเซนเซอร์ตรวจวัดการเต้นของหัวใจลูก ร่วมกับการแข็งตัวของมดลูก โดยคุณแม่จะได้รับปุ่มสำหรับกดเมื่อได้รู้สึกถึงการดิ้นของลูกในครรภ์ เครื่องมือจะบันทึกการเต้นของหัวใจของทารก ซึ่งจะใช้ระยะเวลาสำหรับตรวจประเมินประมาณ 30 นาที การตรวจด้วยเครื่องมือนี้จะเป็นการบอกสุขภาพของเด็กในครรภ์ และประเมินการเจ็บครรภ์คลอดได้

หากไม่สามารถยับยั้งได้ หมอสูติแพทย์จะประสานงานกับกุมารแพทย์เพื่อเตรียมตัวดูแลทารกที่จะคลอด ซึ่งทารกที่คลอดก่อนกำหนด จะมีความเสี่ยงภาวะแทรกซ้อน เรื่องที่สำคัญคือการหายใจ เนื่องจากปอดอาจยังพัฒนาไม่ดีพอ ทำให้หายใจเองได้ยากลำบาก นอกจากนั้นอาจมีน้ำหนักตัวน้อย บางรายไม่สามารถรับสารอาหารทางปากได้ และอาจส่งผลต่อพัฒนาการของเด็กในอนาคตอีกด้วย ฯลฯ ทารกกลุ่มนี้จะต้องได้รับการดูแลอย่างใกล้ชิดจากกุมารแพทย์

ภาวะแทรกซ้อน 

ทารกที่คลอดก่อนกำหนดนั้นขึ้นอยู่กับอายุครรภ์ตอนที่ทารกคลอด และการดูแลรักษาก่อนคลอด ซึ่งทารกที่คลอดตอนอายุครรภ์น้อยๆ จะมีความเสี่ยงในภาวะแทรกซ้อนที่จะตามมามากกว่าทารกที่อายุครรภ์มากกว่า ภาวะการเจ็บครรภ์ก่อนกำหนดในปัจจุบันถือเป็นปัญหาสำคัญปัญหาหนึ่ง เพราะการใช้ชีวิตในปัจจุบันที่ทุกคนทำงานรวมถึงหญิงตั้งครรภ์ด้วยการทำงานที่ไม่เหมาะสม อาจส่งผลกระทบทำให้เกิดการเจ็บครรภ์ก่อนกำหนดได้ หากไม่สามารถยับยั้งภาวะดังกล่าวได้ ทารกที่เกิดมาก็อาจมีปัญหาต่อมาในอนาคต

การเจ็บครรภ์ก่อนกำหนด สามารถเฝ้าระวังและป้องกันได้ โดยการฝากครรภ์ที่มีคุณภาพ รวมถึงการดูแลตัวเอง โดยเฉพาะกระบวนการฝากครรภ์ที่มีคุณภาพจะช่วยให้แม่ตั้งครรภ์เข้าใจการดูแลตัวเองอย่างถูกต้อง ดังนั้น หากคุณกำลังตั้งครรภ์อยู่ ควรฝากครรภ์ในสถานพยาบาลที่มีมาตรฐานครับ

ที่มา : นพ.สุระ โฉมแฉล้ม สูติ-นรีแพทย์ โรงพยาบาลเปาโล เมโมเรียล พหลโยธิน

       : http://www.motherandcare.in.th/ask-an-expert-mom-04/